Γενικά - Επιδημιολογία
Η ελκώδης κολίτιδα είναι μία πάθηση άγνωστης αιτιολογίας η οποία προσβάλει συνήθως ασθενείς ηλικίας 20-40 ετών. Είναι συχνότερη στις γυναίκες και προκαλεί φλεγμονή στο παχύ έντερο
Κλινική Εικόνα
Έναρξη της νόσου- κλινική πορεία
Η κλινική εισβολή της ελκώδους κολίτιδας είναι εξαιρετικά ύπουλη καθώς ο κανόνας είναι ότι υπάρχει σχετικά μακροχρόνιο ιστορικό συμπτωματολογίας πριν ο ασθενής αναγκασθεί να ζητήσει ιατρική βοήθεια. Σε σπανιότερες περιπτώσεις η κλινική εκδήλωση της νόσου συμπίπτει με επεισόδιο λοιμώδους κολίτιδας εξ΄ αιτίας της οποίας αναδύεται στην επιφάνεια προϋπάρχουσα λανθάνουσα ελκώδης κολίτιδα.
Η περαιτέρω κλινική διαδρομή της νόσου μπορεί να λάβει μία από τις ακόλουθες μορφές:
Υποτροπιάζουσα μορφή: Αφορά τη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών (85-90%). Χαρακτηρίζεται από παροξυσμούς, άλλοτε άλλης συχνότητας και βαρύτητας, και πλήρη ύφεση στα μεταξύ των παροξυσμών χρονικά διαστήματα.
Παράγοντες οι οποίοι θεωρούνται ως εκλυτικά αίτια παροξυσμών της νόσου είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), οι λοιμώξεις, οι καταστάσεις stress καθώς και η διακοπή του καπνίσματος
Χρόνια συνεχής μορφή (5% ασθενών).Χαρακτηρίζεται από ήπια αλλά συνεχή συμπτωματολογία. Ορισμένες φορές η συμπτωματολογία αυτή διακόπτεται από επεισόδια μεγαλύτερης έντασης. Ασθενείς οι οποίοι παρουσιάζουν την υποτροπιάζουσα μορφή είναι πιθανό να μεταπέσουν σε χρόνια συνεχή. Το αντίθετο δε συμβαίνει σχεδόν ποτέ.
Σπάνιες κλινικές μορφές. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις είναι δυνατό να συμβεί ένα και μόνο επεισόδιο το οποίο ακολουθείται από δια βίου ύφεση της νόσου, ή η νόσος να υποτροπιάσει δεκαετίες μετά την αρχική προσβολή.
Συμπτωματολογία
Οι διαρροϊκές κενώσεις αποτελούν το κυρίαρχο σύμπτωμα της έξαρσης ελκώδους κολίτιδας. Συνήθως πρόκειται για 5-10 υδαρείς κενώσεις ημερησίως οι οποίες χαρακτηρίζονται από την πρόσμειξη αίματος, βλέννης και σπανιότερα πύου. Η πρόσμιξη αίματος είναι ο κανόνας και η απουσία μακροσκοπικά ορατού αίματος θέτει υπό αμφισβήτηση τη διάγνωση της νόσου. Άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οφειλόμενης σε ελκώδη κολίτιδα διάρροιας είναι ότι συχνά αφυπνίζει τον ασθενή (νυχτερινή διάρροια), μπορεί να εμφανισθεί αμέσως μετά το γεύμα (μεταγευματική διάρροια), ενώ επί έντονης φλεγμονής του ορθού μπορεί να συνυπάρχει τεινεσμός και αίσθημα ατελούς κένωσης.
Ο πυρετός είναι σχετικά συχνό εύρημα ακόμα και σε ήπιας βαρύτητας προσβολή της νόσου. Συνήθως πρόκειται για μικρή πυρετική κίνηση (θερμοκρασία ως 38,50C) η οποία οφείλεται κυρίως στην κυκλοφορία πυρετογονών ουσιών εξ' αιτίας της κινητοποίησης μηχανισμών φλεγμονής και σπανιότατα σε μικροβιακή επιμόλυνση. Σε σοβαρότερη προσβολή η θερμοκρασία μπορεί να ανέβει σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα. Το κοιλιακό άλγος δεν αποτελεί κυρίαρχο σύμπτωμα της νόσου. Ίσως μπορεί να υπάρχει ήπια κοιλιακή δυσφορία η οποία μπορεί να υφίεται με την κένωση. Η ύπαρξη σοβαρού άλγους θέτει την υπόνοια επιπλοκών της ελκώδους κολίτιδας.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Ο ασθενλης με ελκωδη κολίτιδα πρέπει να παρακολουθείται απο ειδικό γαστρεντερολόγο. Ο στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι διπλός:
ι)να τεθούν σε ύφεση τα συμπώματα
ιι) να μειωθεί η πιθανότητα μελλοντικής έξαρσης
Για να πετύχουμε αυτό τον στοχο υπάρχουν πολλές κατηγορίες φαρμάκων. Η επιλογή του ιδανικού για κάθε ασθενή φαρμάκου γίνεται με βάση τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται μονο σε περιπτώσεις που η νοσος δεν ανταποκρίνεται στην φαρμακευτική αγωγή.
