Σε περίπτωση κατά την οποία αποκλεισθεί κάποιο άλλο νόσημα τότε η δυσκοιλιότητα αποδίδεται σε συνήθειες της καθημερινότητας όπως είναι η διατροφή πλούσια σε ζωικό λίπος και πτωχή σε φυτικές ίνες, η καθιστική ζωή, η απουσία σωματικής άσκησης, το καθημερινό stress, η εκούσια αναστολή της ανάγκης για κένωση.
1. Η έλλειψη φυτικών ινών από την διατροφή μας προκαλεί τη δυσκοιλιότητα; Δεν λαμβάνουμε τις φυτικές ίνες που έχουμε ανάγκη;
Η έλλειψη φυτικών ινών από τη διατροφή μας αποτελεί ένα σημαντικό αίτιο δυσκοιλιότητας. Δυστυχώς ο δυτικός τρόπος διατροφής περιλαμβάνει τροφές πτωχές σε φυτικές ίνες και πλούσιες σε ζωικό λίπος. Το αποτέλεσμα είναι η μέση ημερησία πρόσληψη φυτικών ινών να υπολείπεται κατά 50 % της ελάχιστης απαιτούμενης ποσότητας για την ομαλή εντερική λειτουργία. Σε λαούς της Αφρικής στους οποίους οι άφθονες φυτικές ίνες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του καθημερινού τους διαιτολογίου το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας ουσιαστικά είναι άγνωστο.
2. Γιατί οι φυτικές ίνες μειώνουν τη δυσκοιλιότητα;
Οι φυτικές ίνες δεν απορροφώνται καθόλου ή απορροφώνται ελαχιστα από το γαστρεντερικό σύστημα. Το αποτέλεσμα είναι να παραμένουν στον εντερικό αυλό με τη μορφή υπολλείματος. Το αυξημένο αυτό τροφικό αυτό υπόλειμμα μειώνει την δυσκοιλιότητα με δύο μηχανισμούς. Ο πρώτος είναι η είσοδος νερού από τα αγγεία στο έντερο με αποτέλεσμα την αύξηση του όγκου των κοπράνων και την ταχεία και ευχερή αποβολή τους. Ο δεύτερος μηχανισμός είναι η απ’ ευθείας αύξηση της κινητικότητας του εντέρου με αποτέλεσμα την ευχερή αφόδευση
3. Υπάρχουν τροφές που πρέπει να αποφεύγω;
Σε αντίθεση με τις φυτικές ίνες οι οποίες αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων και διεγείρουν την κινητικότητα του γαστρεντερικού υπάρχουν άλλες τροφές οι οποίες όχι μόνο δεν προσδίδουν όγκο στα κόπρανα άλλα μειώνουν και την κινητικότητα του γαστρεντερικού. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται οι τροφές οι οποίες είναι πλούσιες σε ζωικό λίπος (γαλακτοκομικά προιοντα, κρέας και επεξεργασμένα παράγωγα κρέατος) και σε τεχνητά σακχαρα (ζαχαρη και παράγωγά της) Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ότι οι έτοιμες τύπου fast food τροφές είναι κατά κανόνα πλούσιες σε λίπος και ζαχαρη και οδηγούν σε δυσκοιλιότητα.
4. Τι πρέπει να καταναλώνω τακτικά:
Στην καθημερινή τροφή όλων μας πρέπει να περιλαμβάνονται:
- Άφθονα φρούτα, ιδιαίτερα ακτινίδια, δαμασκηνά και εσπεριδοειδή
- Φρέσκοι, μη επεξεργασμένοι, χυμοί τροφών
- 3-4 μερίδες πράσινων λαχανικών
- 8-10 ποτήρια νερό τους χειμερινούς μήνες και 10-12 ποτήρια τους θερινούς μήνες
- Προϊόντα ολικής αλέσεως όπως ψωμί και παξιμάδια ολικής αλέσεως ή μερίδες δημητριακών τύπου corn-flakes
5. Tι επιδεινώνει τη δυσκοιλιότητα;
Εκτός από την μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών ορισμένες συνήθειες της καθημερινότητας μπορεί να επιδεινώσουν σημαντικά τη δυσκοιλιότητα. Η κυριότερη από αυτές είναι η έλλειψη σωματικής άσκησης. Για να κινητοποιηθεί επαρκώς το έντερο έχει ανάγκη την κίνηση του υπόλοιπου σώματος. Η καθιστική ζωή αποτελεί ένα από τα συχνά αίτια δυσκοιλιότητας. Η ήπια αεροβική άσκηση (περπάτημα, τρέξιμο κολύμπι), έχει θεαματικά αποτελέσματα όσον αφορά την ομαλή κινητικότητα του εντέρου. Αντίθετα η αναερόβια άσκηση (όπως η άρση βαρών) δεν προσφέρει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Η αναστολή της ανάγκης για κένωση η οποία είναι συχνή στην καθημερινότητα κυρίως εξ αιτίας φόρτου εργασίας αναστέλλει το αντανακλαστικό της αφόδευσης με αποτέλεσμα τη δυσκοιλιότητα.
Τέλος, το άγχος οδηγεί σε έκλυση ορμονών οι οποίες μειώνουν την κινητικότητα του παχεως εντέρου και προκαλούν δυσκοιλιότητα
6. Μπορεί το πρόβλημα να λυθεί μόνο με φυτικές ίνες; Είναι η λύση ή μέρος τη λύσης του προβλήματος;
Το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί μόνο με φυτικές ίνες; Οι φυτικές ίνες δεν είναι η λύση αλλά μέρος τη λύσης του προβλήματος; Εκτός από την καθημερινή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φυτικών ινών για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας θεωρούνται απαραίτητα και τα ακόλουθα.
Η ένταξη της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα μας. Η ήπια αεροβική άσκηση (περπάτημα, τρέξιμο κολύμπι), έχει θεαματικά αποτελέσματα όσον αφορά την ομαλή κινητικότητα του εντέρου. Αντίθετα η αναερόβια άσκηση (όπως η άρση βαρών) δεν προσφέρει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας
Η προσπάθεια για αφόδευση αμέσως με την έναρξη της επιθυμίας και όχι μόνο όταν γίνει επιτακτική ανάγκη. Ο φόβος μετάδοσης μολυσματικού νοσήματος από κοινόχρηστες τουαλέτες είναι αδικαιολόγητος καθώς οι πιθανότητες είναι ελάχιστες και εξαλείφονται με την τήρηση κανόνων υγιεινής όπως το πλύσιμο των χεριών μετά την αφόδευση
Η καταπολέμηση του stress. Η ήπια σωματική άσκηση εκτός από τα άλλα οφέλη της συντελεί και στην αντιμετώπιση του καθημερινού stress
7. Οι φυτικές ίνες είναι η απάντηση και σε περιπτώσεις σοβαρής δυσκοιλιότητας
Κάθε ασθενής με σοβαρή δυσκοιλιότητα πρέπει να επισκέπτεται ειδικό γαστρεντερολόγο. απευθύνεται σε ειδικό γαστρεντερολόγο καθώς υπεύθυνο για τη δυσκοιλιότητα μπορεί να είναι κάποιο σοβαρό νόσημα. Νοσήματα τα οποία μπορούν να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα είναι τα ακόλουθα:
- Νοσήματα του παχέος εντέρου (πολύποδες, νεοπλάσματα)
- Νευρολογικά νοσήματα (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, νόσος του Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας κα)
- Ενδοκρινολογικά νοσήματα (σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός)
- Φάρμακα (αντιδιαρροικά, καρδιολογικά, αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά)
8. Υπάρχουν κίνδυνοι από την υπερβολική κατανάλωση των φυτικών ινών;
Οι κίνδυνοι από την υπερβολική κατανάλωση φυτικών ινών είναι ελάχιστοι. Άτομα τα οποία λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή για καρδιολογικά νοσήματα ή νοσήματα των αγγείων πρέπει να καταναλώνουν φυτικές ίνες με μέτρο καθώς η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη αποτελεσματικότητα της αντιπηκτικής αγωγής. Επίσης άτομα τα οποία έχουν πρόσφατα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή χώρα πρέπει να καταναλώνουν φυτικές ίνες μόνο έπειτα από συνεννόηση με το γιατρό τους
9. Υπάρχουν και παράλληλα οφέλη από την κατανάλωση φυτικών ινών;
Εκτός από την πρόληψη και την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας η κατανάλωση φυτικών ινών επιφέρει και παράλληλα οφέλη. Συγκεκριμένα έχει αποδειχθεί ότι η πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή οδηγεί σε μείωση της πιθανότητας εμφάνισης πολυπόδων και καρκίνου του παχέως εντέρου. Επίσης, η εισαγωγή φυτικών ινών στη διατροφή μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης μιας σειράς μεταβολικών νοσημάτων όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και η λιπώδης διήθηση του ήπατος.
